ข้อมูลพืช
อรพิม
ชื่อวิทยาศาสตร์ Bauhinia winitii Craib (ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Clypea
venosa Blume) (เนื่องจากพรรณไม้ชนิดนี้เป็นพรรณที่พบเฉพาะในประเทศไทยเท่านั้น
ชื่อวิทยาศาสตร์ของพรรณไม้ชนิดนี้มาจากชื่อของพระยาวินิจวนันดร
นักพฤกษศาสตร์ชาวไทยในอดีต
ซึ่งเป็นผู้ค้นพบและเก็บตัวอย่างพันธุ์ไม้ชนิดนี้เป็นคนแรก) จัดอยู่ในวงศ์ถั่ว (FABACEAE
หรือ LEGUMINOSAE) และอยู่ในวงศ์ย่อยราชพฤกษ์
(CAESALPINIOIDEAE หรือ CAESALPINIACEAE)[1],[2]
ชื่อท้องถิ่นอื่นว่า คิ้วนาง (ภาคกลาง)
เป็นไม้เถาเลื้อยขนาดใหญ่ สามารถเลื้อยไปได้ไกล
ลำต้นแตกกิ่งก้านมาก เปลือกเถาเรียบเป็นสีน้ำตาล ยอดอ่อนและกิ่งอ่อนมีขนสีน้ำตาล
และมีมือสำหรับยึดเกาะ อรพิมเป็นพรรณไม้เฉพาะถิ่นของเมืองไทย
ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ดและตอนกิ่ง เจริญเติบโตได้ดีในดินที่มีความชื้นและดินร่วนซุยระบายน้ำได้ดี
ต้องการน้ำปานกลาง และชอบแสงแดดจัดแบบเต็มวัน
พบได้ทางภาคเหนือตอนล่างแถบจังหวัดนครสวรรค์ หรือทางภาคกลางที่จังหวัดสระบุรี
ลพบุรี และทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ที่จังหวัดกาญจนบุรี โดยมักขึ้นตามป่าผลัดใบ
ป่าละเมาะ หรือตามที่โล่งบนเขาหินปูนเตี้ย ๆ ที่ระดับความจากระดับน้ำทะเลประมาณ 100 เมตร
ดอกเป็นช่อกระจะขนาดใหญ่
โดยจะออกดอกตามซอกใบและที่ปลายยอด
ดอกย่อยมีก้านเรียงสลับบนแกนกลางลดหลั่นตามลำดับจากบนลงล่าง ช่อดอกยาวประมาณ 13-17 เซนติเมตร
ส่วนก้านช่อยาวประมาณ 1-2.5 เซนติเมตร ดอกย่อยเป็นสีขาวนวล
กลีบดอกบางมี 5 กลีบ ลักษณะกลีบย่นเป็นรูปรีแกมรูปขอบขนาน
ดอกจะบานไม่พร้อมกัน ส่วนกลีบเลี้ยงยาวมี 5 กลีบ แยกจากกัน
โคนเชื่อมติดกัน และแบ่งเป็นกลีบกลางกว้างประมาณ 0.4-0.6 เซนติเมตร
และยาวประมาณ 0.5-0.8 เซนติเมตร เป็นสีครีมรูปไข่กลับ
ส่วนกลีบคู่ข้างและกลีบคู่ล่างจะมีขนาดเท่ากัน โดยมีความกว้างประมาณ 2.3-3.5
เซนติเมตร และยาวประมาณ 7 เซนติเมตร
ดอกมีเกสรเพศเมีย 1 อัน อยู่เหนือวงกลีบ
มีขนสีน้ำตาลปกคลุมรวมไปถึงก้านชูดอกและก้านชูช่อดอก ดอกมีกลิ่นหอม ออกดอกในช่วงเดือนกรกฎาคมถึงเดือนพฤศจิกายน
ส่วนอีกข้อมูลระบุว่าอรพิมจะออกดอกในช่วงปลายฤดูฝนถึงฤดูหนาวหรือในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนตุลาคม
ออกผลเป็นฝักแบนขนาดใหญ่
ลักษณะเป็นรูปใบหอก ฝักบิดเล็กน้อย ผิวฝักเรียบเนียนเป็นสีน้ำตาลอมแดง
ฝักมีขนาดกว้างประมาณ 3.5-7 เซนติเมตร และยาวประมาณ12-30 เซนติเมตร
ส่วนก้านผลนั้นยาวได้ประมาณ 6-9.5 เซนติเมตร
เมื่อฝักแก่แล้วจะแตกออก ภายในมีเมล็ดประมาณ 6-10 เมล็ด
เมล็ดมีลักษณะแบนเกลี้ยง มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร
ที่มาของเรื่องและภาพ :
“อรพิม” http://www.rspg.or.th/plants_data/rare_plants สืบค้นเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2567
“อรพิม”: https://medthai.com สืบค้นเมื่อวันที่
1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2567